Professor J. Vambersky weigerde mee te werken. Hem werd gevraagd studenten te begeleiden die deze zomer onderzoeken of de Twin Towers zijn opgeblazen, in plaats van in elkaar gezakt door een aanslag met vliegtuigen. ’Totaal niet serieus’, oordeelde de hoogleraar civiele techniek en geowetenschappen. Het project, onderdeel van studium generale, ging zonder hem verder.

Financieel journalist Willem Middelkoop vindt het initiatief juist ’heel goed’. „Dit hebben we nodig.” Want de complottheorieën over 11 september zijn al lang niet meer alleen in de krochten van het internet te vinden. „Het zijn niet slechts een paar gekken. Het zijn miljoenen mensen over de hele wereld. Bush zal hier niet omheen kunnen.”

Zelf gelooft Middelkoop - freelancer en commentator op RTL Z - wel dat op 11 september 2001 aanslagen door moslimextremisten plaatsvonden. „Sommige mensen zeggen dat Osama bin Laden niet bestaat. Zo ver ga ik niet. Maar ik ben er wel van overtuigd dat de Amerikaanse overheid wist dat de aanslagen eraan kwamen en toen explosieven in de gebouwen heeft geplaatst om deze – nadat de vliegtuigen erin waren gevlogen – op te blazen.”

Volgens Middelkoop wilde de Amerikaanse regering een grote ramp, omdat die haar de mogelijkheid geeft al lang geplande oorlogen te voeren en zo haar economische overmacht te verdedigen. De wereldeconomie wordt volgens Middelkoop bestuurd door een kleine elite rond de Amerikaanse beurs, de CIA en de Amerikaanse president. „De Verenigde Staten vielen Irak onder andere aan omdat Saddam Hoessein zijn olie in euro’s wilde gaan verhandelen in plaats van in dollars.”

Vanaf dag één deden alternatieve verklaringen de ronde voor de gebeurtenissen op 11 september. Vooral op uiterst-linkse internetpagina’s ontstond het idee dat machtige grootindustriëlen de hand hadden in de tragedie. Dit idee werd gevoed toen bekend werd dat overheidsdiensten aanwijzingen hadden gehad voor de aanslagen, maar niet adequaat hadden gereageerd. En doordat Amerika abusievelijk stelde dat Irak massavernietigingswapens had.

Talloze websites zijn gewijd aan de manier waarop het WTC instortte. „Deskundigen zeggen dat wolkenkrabbers niet kunnen instorten door brand”, zegt Middelkoop. Hij wijst erop dat WTC-gebouw 7 het begaf hoewel het niet door een vliegtuig werd geraakt.

In Nederland nam het complotdenken een vlucht nadat de Amerikaanse miljonair Jimmy Walters hierover sprak in Amsterdam. Sindsdien organiseren Nederlandse geestverwanten bijeenkomsten. „Het wordt mainstream.”

Middelkoop schrijft over de alternatieve theorieën. Het Vara-programma ’Zembla’ werkt aan een uitzending. Maker Kees Schaap maakte onlangs in deze krant duidelijk dat hij de samenzweringstheorieën niet zonder meer afwijst. Ook hij zal spreken bij de TU Delft. Volgens een woordvoerster van de TU is het studium generale-programma weliswaar minder zwaar dan een onderzoek door universiteitsstaf, maar wel ’serieus’ en ’geen grap’. De studenten hebben er twee weken voor en krijgen 300 euro.